معرفی گل اطلسی

معرفی

گل های اطلسی به دلیل داشتن شکوفه های استثنایی و دوره گلدهی طولانی مدت خود جزو گل های محبوب در طبیعت می باشد. این گل های یک ساله در تمام طول تابستان، گل ها و شکوفه های خود را با تمام زیبایی و رنگ های دلنشین به معرض دید می گذارد.

گل اطلسی با نام انگلیسی Petunia سرده ای از خانواده Solanaceae و از زیر خانواده Petunioideae می باشد. این گیاه گلدار بومی مناطق آمریکای جنوبی است. گل های پتونیا، این گل های محبوب نام خود را از یک کلمه فرانسوی به نام petun به معنی تنباکو گرفته است. گل اطلسی یا پتونیا دارای بیست گونه متفاوت می باشد.

این گل قدمت بسیار دارد و از دیرباز در بین باغداران و دوستداران گل و گیاه از محبوبیت زیادی جهت کشت برخوردار می باشد. تنوع رنگ این گل بسیار زیاد می باشد و می توان گفت که گلهای آن به رنگ های سفید، قرمز، بنفش، صورتی، زرد، ابلق دیده می شود جالب است که این گل به رنگ مشکی نیز گل می دهد.

بعضی گونه های این گل در طرح و رنگ رگه دار و مختلط وجود دارد که این دو رنگی به زیبای این گل می افزاید. همچنین اکثرا در باغ ها از گونه ی دورگه استفاده می کنند که با نام Petunia × atkinsiana، یا به عنوان Petunia × hybrida شناخته می شود.

این گل را در طبقه بندی گیاهان چند ساله می بینیم. اما از آنجایی که گل های زیبای پتونیا به سرما حساس هستند و نمی توانند در سرما دوام بیاورند و رشد گیاه متوقف می شود به این دلیل به عنوان گیاه یک ساله پرورش داده می شود. در بین تمام گونه های گل اطلسی، گونه های هیبریدی بیشترین فراوانی را دارند.

این گل در دسته گل های علفی قرار دارد که ساقه های آن به شکل نیمه چوبی می باشد. گل های زیبای این گل قیفی شکل هستند. انواع هیبریدی و اصلاح شده این گل ها در سراسر دنیا به عنوان گل زینتی استفاده می شود.

گل های اطلسی در سه دسته طبقه بندی می شوند:

1. petunias grandifloras: این نوع از اطلسی ها مقاومت کمتری دارند و مستعد باران و همچنین صدمات ناشی از گرما باشد. عادات رشد بالایی دارند و می توانند تا 30 سانتی متر و بیشتر به خوبی رشد کنند و گل های موج دار بزرگ دارند. این گونه بزرگترین گل ها را دارند و بزرگی گل ها تا 10 سانتی متر می رسد.
2. petunias Multiflorus: این نوع برای باغداران از محبوبیت بالایی برخوردار می باشد. به صورت موج دار و پهن به شکل گل فرش می باشد. رشد بالایی دارند. این گونه برای استفاده در سبد های آویز بسیار مناسب است.
3. Milliflora petunias: این گونه از اطلسی دارای شکوفه های فراوانی می باشد به طوری که ساقه های گل دیده نمی شوند. گل های این گونه بسیار کوچک هستند و مینیاتوری نیز گفته می شوند. اندازه گل ها به اندازه 2.5 سانتی متر می باشد.

مشخصات

نام علمی: Petunia

نام انگلیسی: Petunia

خانواده: Solanaceae

زیر خانواده: Petunioideae

تنوع رنگی: سفید، قرمز، بنفش، صورتی، زرد، ابلق و مشکی

نوع گیاه: علفی چند ساله و یک ساله

دمای مورد نیاز: 18 تا 25 درجه سانتی گراد

فصل گلدهی: فصل بهار تا پاییز

زمان کاشت: اوایل زمستان

نیاز ها و شرایط رسیدگی به گل اطلسی

نور مورد نیاز گل اطلسی

گل های زیبای اطلسی عاشق نور هستند. این گل ها نیازمند نور مستقیم خورشید هستند تا در طول روز بتوانند به خوبی رشد کنند و برای اینکه گیاه شاداب و سرزنده باشد در طول روز حداقل تا 6 ساعت بایستی نور مستقیم دریافت نمایند. اگر گل پتونیا نور کافی دریافت نکند و مدت زمان بیشتری در مکان سایه قرار داشته باشد گیاه به صورت علفی رشد می کند و رشد برگ ها با فاصله رشد می کند. همچنین گیاه از نظر گلدهی نیز خیلی افت می کند و تعداد گل ها کاهش می یابد. در تابستان های گرم و داغ که شدت تابش نور خورشید زیاد است بهتر است که گیاه در یک مکان آفتابگیر قرار بگیرد.

دمای مورد نیاز گل اطلسی

گل پتونیا گیاهی است که دمای هوا بر روی آن خیلی زود اثر می گذارد، در واقع می توان گفت که به دما حساس می باشد. ایده آل ترین دما برای این گل تقریبا در حدود 18 تا 25 درجه سانتی گراد می باشد. همانطور که گفته شد این گل به دما حساس است و نباید در دمای بالای 30 درجه و همچنین زیر 15 درجه قرار بگیرد. هر زمان که دما افزایش داشته باشد بهتر است که فواصل آبیاری گل نیز بیشتر شود تا گیاه دچار بی آبی و در پی آن دچار سوختگی و خشکی نشود.

آبیاری مناسب گل پتونیا

این گل نیاز آبی بالایی دارد. آبیاری این گل ها بایستی دقیق و منظم انجام گیرد چرا که اگر فواصل زمانی به خوبی رعایت نشود آب اضافی برای این گیاه مشکلات و بیماری هایی را برای گیاه ایجاد می کند. ریشه های گیاه عمق چندانی ندارند و خیلی زود خشک میشوند به همین دلیل باید زود به زود آبیاری شود.

نکته ای باید آن را رعایت نمود شیوه آبیاری صحیح است که در زمان آبیاری نباید اجازه داد که برگ ها و گل ها خیس شوند چون زمینه بیماری فراهم می آید. فاصله دو آبیاری زمانی باید باشد که خاک نیمه مرطوب تا خشک باشد. چرا که رطوبت اضافه سبب پوسیدگی ریشه و نیز زردی شاخ و برگ گیاه می گردد.

کوددهی

این گل، نیازمند کود کامل می باشد. تا گیاهی سر زنده و شکوفه هایی شاداب داشته باشد. هر چند وقت یکبار بهتر است خاک بررسی شود و در صورت مشاهده زردی برگ ها که می تواند یکی از علائم کمبود کود در گیاه باشد، اقدام به کوددهی کرد.

برای کوددهی به اطلسی از کود های مخصوص گیاهان زینتی می بایست استفاده کرد. کوددهی باید به صورت مایع در آب باشد و از کودهای کریستالون با فرمولاسیون ۱۰-۱۰-۱۰ و یا ۸-۸-۸ و ۲۰-۲۰-۲۰ بهره مند شوند. این کودهای محلول در آب به فاصله هر 3 هفته آبیاری گیاه به خاک تزریق می شود.

خاک مناسب گل اطلسی

خاک نقش مهمی در رشد این گیاه دارد. این گیاه به خاکی نیاز دارد که از قدرت زهکشی بالا و سبک باشد. اگر می خواهید برای این گل خاک غنی و حاصلخیز داشته باشید بهتر است ترکیبی از خاک باغچه، ورمی کمپوست، پرلیت و پیت ماس و کمی ماسه برای ترکیب خاک بهره بگیرید. همچنین در صورتی که اطلسی ها در باغچه کاشته می شود بهتر است در خاک باغچه مقداری کود حیوانی پوسیده نیز ترکیب کرد.

نکته دیگری که وجود دارد توجه به میزان PH خاک می باشد که بهتر است بین 6 تا 6.5 باشد.

هرس گیاه و تعویض گلدان گل اطلسی

هرس کردن برای تمام گل و گیاهان کار خوشایندی می تواند باشد و سبب سرزندگی برای گیاه می گردد. با هرس کردن گیاه برای رشد بهتر تشویق می شود. تنها کاری که باید کرد این است که گل های پلاسیده شده و خشک شده را از گیاه جدا نمود و گهگاهی با بریدن انتهای ساقه ها، به ساقه های جانبی فرصتی برای جوانه زنی داده شود تا گیاه رشد عرضی بهتری داشته باشد.

اما در مورد گلدان این گل باید بدانیم که اطلسی نیاز به عوض کردن گلدان به طور پی در پی ندارد. زمان تعویض گلدان برای این گل وقتی است که ریشه ها از سوراخ های زهکشی خاک بیرون زده باشد. در این صورت می توان گلدان بزرگتر برای گیاه انتخاب نمود.

آفات و بیماری ها

گل اطلسی گل حساسی می باشد و اگر در رسیدگی و مراقبت از آن کوتاهی شود، به آفات و بیماری های زیادی دچار می شود. در ادامه تمام آفات و بیماری های ایجاد شده در این گل را بیان خواهیم نمود.

این آفات و بیماری عبارتند از:

• علف هرز سس: این بیماری یکی از مشکلات اساسی گل پتونیا می باشد. علف هرز سس که به آن سرطان نیز گفته می شود علف های هرز زرد رنگی می باشد که خود را به شاخه های گیاه می پیچاند و به شکل انگلی از شیره گیاه تغذیه می کند.
• کپک پودری: این بیماری به علت برخورد آب به برگ ها و گل ها در زمان آبیاری و همچنین وجود رطوبت زیاد پدیدار می شود. عامل ایجاد این بیماری قارچ Botrytis می باشد. کپک پودری به صورت لکه‌های قهوه‌ای و پوسیده روی برگ و ساقه ها نمایان می گردد.
• پوسیدگی ریشه، ساقه و تاج گل اطلسی: به دلیل عدم رعایت میزان آبیاری و وجود رطوبت زیاد در خاک ایجاد می شود.
• بیماری بلایت: نوعی سوختگی قارچی Botrytis است و ممکن است لکه یا تغییر رنگ در گل و برگ ظاهر و در نهایت قهوه‎ای می‎شود.
• پژمردگی ورتیسیلیومی: بروز قارچ های verticillium albo-atrum و verticillium dahlia سبب ایجاد این پژمردگی می شوند.
• بیماری‎های ویروسی: بیماری های ویروسی در پی حمله حشرات و آفات و به واسطه تغذیه آنها از گیاه ایجاد می شوند. از جمله بیماری های ویروسی که پتونیا به آن دچار می شود قانقاریای نقطه ای و مینای زرد می باشد.
• بیماری قانقاریای نقطه ای: این بیماری به واسطه تغذیه حشرات ریزی به نام تریپس ها ایجاد می شود و به صورت سوراخ هایی دایره شکل با لبه های تیره ایجاد می شود.
• بیماری مینای زرد: در این بیماری رنگ برگ ها زرد می شود و گل های گیاه شکل خود را عوض می کنند و به سبزی می زنند.

و همچنین شایع ترین آفات ایجاد شده در این گل عبارتند از:

• کنه‎ها: کنه آفت کوچکی است که باعث حلقه‎ای یا فنجانی‎شدن برگ و سفت و بی رنگ شدن گل می‎شود.
• لارو پروانه: لارو‎های پروانه نیز با تغذیه از شاخ و برگ و جوانه‎ها باعث آسیب جدی به گیاه می‎شوند
• تریپس: تریپس‎ها نیز به نوبه خود با تغذیه از برگ های گیاه باعث انتقال بیماری های ویروسی به گیاهان می‎شوند.
• راه های درمان و مبارزه با آفات و بیماری ها
• اما برای مبارزه و درمان چه باید کرد؟ در درجه اول باید در شیوه آبیاری به این گل دقت بیار داشت چرا که بسیاری از بیماری ها و آفات به علت ضعف در آبیاری بوجود می آید. خاک این گل نباید غوطه ور در آب بماند و به خوبی می بایست زهکشی شود. در واقع اگر گیاه به خوبی هرس شود و نور کافی و مورد نیاز خود را دریافت نماید بسیاری از این بیماری ها از بین خواهد رفت.
• همچنین کود حیوانی که در ترکیب خاک استفاده می شود باید به طور کامل پوسیده و رنگ قهوه ای سوخته باشد. به یاد داشته باشید که کود حیوانی استفاده شده تازه نباشد. به طور کلی برای درمان شماری از این بیماری ها اصلاح زهکشی و آبیاری کمتر می تواند راه حل رفع بیماری ها باشد. اما در بعضی از بیماری های ایجاد شده مانند بیماری های ویروسی نمی توان درمانی برای گیاه پیدا کرد و تنها راه چاره از بین بردن گیاه بیمار می باشد تا به دیگر گیاهان انتقال پیدا نکند.
• برای درمان آفات نیز استفاده از اسپری روغن چریش و یا صابون‎های حشره کش و سموم و حشره کش ها به مدت چند هفته سبب حذف آفات می گردد.
• کشت و شرایط تکثیر و ازدیاد گل
• فصل مناسب برای کشت گل اطلسی بهار است. گل پتونیا را به دو روش کاشت بذر و قلمه گیری می توان تکثیر نمود.
• کاشت بذر:
• برای کاشت در گلدان باید یک گلدان با دهانه باز انتخاب و با خاک مناسب آن را پر نمود. بذر ها را نباید خیلی عمقی کاشت و عمق 1.5 سانتی کافی می باشد. خاک را تا زمانی که بذر ها جوانه بزنند باید مرطوب نگهداشت. بعد از گذشت حدود 3 ماه بذر ها به خوبی جوانه می زنند.
• قلمه زنی:
• در بعضی از گونه های این گل کاشت بذر زمان زیادی را طلب می کند و شاید نتیجه خوبی نیز نداشته باشد به همین دلیل قلمه گیری بهترین روش خواهد بود. به خصوص در نوع پرپر به خوبی جواب می دهد.
• برای قلمه زدن، ساقه های 10 سانتی متری را از گیاه جدا کرده و می توان در بستر خاک کاشت. قلمه ها در مدت 2 تا 3 ماه به خوبی شکوفا می شوند.